
Όταν η πίστα γονάτισε μπροστά σε έναν ανίκητο θρύλο

Πριν ακόμα ξυπνήσουν οι βολίδες του αποψινού Indy 500, πριν το βρυχηθμό των κινητήρων και το ρίγος του πρώτου γύρου, η σκόνη της ιστορίας πλανάται ακόμα χαμηλά, σαν ανάσα παλιάς μηχανής. Γιατί εδώ, σ’ αυτό το ίδιο οβάλ, κάποιες στροφές δεν λένε να σβήσουν· κι ανάμεσά τους, εκείνη του ήρωα που έγινε αιώνιος.
Τα πλήθη σηκώνεται όρθια για να ζητωκραυγάσουν τους 48 παράτολμους άντρες που αψηφούν τα πέτρινα δόντια του χάροντα πάνω στα οποία τρίβονται ακατάπαυστα οι τροχοί των βολίδων τους, με τον βρυχηθμό των κινητήρων τους να σμίγει σαν κεραυνός με το κλάμα του καουτσούκ, ντύνοντας τον αέρα με άρωμα αγωνίας και δόξας εκείνο το ηλιόλουστο απόγευμα της 30ης Μαΐου του 1912.
Δύο άντρες σε κάθε βολίδα, ένας πιλότος και ένας μηχανικός (ο οποίος κάθεται ακάλυπτος δίπλα του, με μόνη πανοπλία το θάρρος) έχουν αφήσει ο καθένας στο σπίτι γυναίκα, παιδιά και τις ανάσες εκείνων που προσεύχονται σιωπηλά για την επιστροφή τους, προκειμένου να αναμετρηθούν με τον χάροντα και να αποδείξουν πως αξίζει κανείς να ζει μόνο αν τολμά να πεθάνει.
Η πανέμορφη Mercedes με τον αριθμό 4, τεχνολογικό κόσμημα των αγώνων Grand Prix του 1908, συνεχίζει να επιταχύνει πάνω στις πέτρινες πλάκες της θρυλικής πίστας της Indianapolis, με τον αλύγιστο τιμονιέρη της, τον χαλκέντερο Ralph De Palma, τον άνθρωπο που θεωρείτε από πολλούς -μέχρι και σήμερα- αξεπέραστο ίνδαλμα του Indy, να οδηγεί με απαράμιλλη χάρη και πυγμή την κούρσα των 500 μιλίων.
Ο ίδιος θυμάται τις μέρες που η δική του οικογένεια έφτασε στην Αμερική από το Biccari της Puglia στην Ιταλία, με τα χέρια άδεια αλλά την καρδιά γεμάτη όνειρα, τότε που ο πατέρας του μιλούσε για μια χώρα χτισμένη με ιδρώτα και τόλμη, κι εκείνος, παιδί ακόμα, ονειρευόταν όχι χρήμα ή άνεση, αλλά την ταχύτητα -αυτή τη μαγική δύναμη που του έδινε φτερά κάθε φορά που έπιανε τιμόνι.
Η ανάσα του χάροντα στο σβέρκο του υπενθυμίζει τώρα στον ίδιο πως η ζωή σ’ αυτή την οβάλ αρένα είναι δανεική, και ο De Palma φέρνει στο νου τη μέρα εκείνη που κοιτάχτηκε κατάματα με τον τελώνη του κάτω κόσμου, όταν ένας αστυνομικός -που τον βρήκε μισολιπόθυμο δίπλα στο σμπαραλιασμένο του αμάξι- του έβρεξε τα χείλη με ουίσκι και από θαύμα γλίτωσε, για να ξαναπιάσει το τιμόνι και να μετουσιώσει το θάνατο σε μνήμη.
Η γκρίζα Mercedes των 9.5 λίτρων συνεχίζει να καλπάζει ακάθεκτη προς τη νίκη, σαν μεταλλικός Κένταυρος με δύο κεφάλια, με τον De Palma και τον Αυστραλό μηχανικό του, Rupert Jeffkins, να συμπληρώνουν τους γύρους μπροστά στα μάτια 80.000 θεατών, με ταχύτητες που ξεπερνούν τα 140 χλμ./ώρα.
Ο De Palma καταφέρνει να ανοίξει την απόσταση που τον χωρίζει από τον δεύτερο στους πεντέμισι γύρους (στα 22 περίπου χιλιόμετρα!) οδηγώντας με τέτοιον αδυσώπητο ρυθμό, που το πλήθος αρχίζει σιγά σιγά να σχηματίζει ουρές προς την έξοδο της πίστας. Το αποτέλεσμα, στα μάτια των περισσότερων, έχει πια κριθεί.
Καθώς συμπληρώνει τον 198ο γύρο από τους 200 (έχοντας οδηγήσει την κούρσα για τους 196) η Mercedes του De Palma, που περνά με ορμή τη γραμμή του τέρματος στην κύρια ευθεία της πίστας, κόβει ξαφνικά ταχύτητα, σαν κάτι αόρατο να τράβηξε χειρόφρενο στην ίδια τη μοίρα. Ο De Palma στρέφει το βλέμμα του προς τον Jeffkins, και μέσα από εκείνη τη διεισδυτική ματιά αντανακλάται η σιωπηρή συμφωνία δύο ψυχών, γεμάτη πίστη και αδελφικό δέσιμο, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν ό,τι κι αν έχει φέρει τώρα η μοίρα.
Τα πλήθη που είχαν αρχίσει να κατευθύνονται προς τις εξόδους παγώνουν ξαφνικά, καθώς ένας ανεξήγητος θόρυβος διαχέεται στα αυτιά τους. Στρέφουν το βλέμμα τους προς την πίστα, όπου ένας μαύρος, πηχτός καπνός αναδύεται σαν σκοτεινό σύννεφο από τα σπλάχνα της βολίδας του ανίκητου ήρωα.
Ο De Palma καταφέρνει να κρατήσει ζωντανό τον τετρακύλινδρο της Mercedes του για άλλον ένα γύρο, βλέποντας τα λάδια που ξεχύνονται από τα σωθικά του να ποτίζουν τις πέτρινες πλάκες της πίστας, αλλά καθώς συμπληρώνει τον 199ο και προτελευταίο γύρο του αγώνα, μια πεισματάρα μπιέλα τρυπά τον στροφαλοφόρο άξονα του κινητήρα και η βολίδα του ήρωα -που βρίσκεται στο τέλος της πίσω ευθείας- σταματά πάνω στην τελευταία στροφή, ποτίζοντας τον αέρα με τον ψίθυρο μιας ανεκπλήρωτης υπόσχεσης.
Με τη γραμμή του τέρματος να βρίσκεται 500 περίπου μέτρα μακριά, οι δύο άντρες κατεβαίνουν γρήγορα από το όχημά τους και, με την παρότρυνση του ένθερμου πλήθους, αρχίζουν να το σπρώχνουν με τα χέρια, παλεύοντας για κάθε εκατοστό που θα τους φέρει πιο κοντά στη νίκη.
Καθώς πιέζουν τα ζεματιστά σίδερα της Mercedes των 1135 κιλών πάνω στις πέτρινες πλάκες της θρυλικής πίστας, και με τον ιδρώτα να λούζει τα κατάμαυρα από το λάδι πρόσωπά τους, το πλήθος των 80.000 θεατών ορθώνεται σύσσωμο στα πόδια και χτυπά ρυθμικά παλαμάκια, δίνοντας θάρρος στα δύο εξουθενωμένα λιοντάρια που δεν εγκαταλείπουν ακόμη, παλεύοντας για το αδύνατο.
Ο Joe Dawson, που βρίσκεται στη δεύτερη θέση του αγώνα με την γαλανόλευκη National του, έντεκα λεπτά πίσω από τη Mercedes του De Palma, αρχίζει να βλέπει την απογοήτευσή του να μετατρέπεται τώρα σε αποφασιστικότητα που τον ωθεί προς τη νίκη. Ο Αμερικανός προσπαθεί να καλύψει τους πεντέμισι γύρους που χωρίζουν τον ίδιο από τη Mercedes των 100 ξεψυχισμένων ίππων, η οποία κινείται τώρα μόνο με τη δύναμη της ψυχής των δύο καταβεβλημένων αντρών που τη σπρώχνουν.
De Palma και Jeffkins συνεχίζουν να σπρώχνουν τη βολίδα τους προς το τέρμα και 100 μέτρα πριν από τη γραμμή ο Dawson τους προσπερνά -για έκτη φορά- και μπαίνει μαζί τους στον ίδιο γύρο. Οι δύο άντρες γνωρίσουν πως δεν έχουν ούτε τον χρόνο ούτε τις δυνάμεις για να ολοκληρώσουν τον άθλο που ξεκινήσαν. Με ένα βαρύ βλέμμα αποδοχής, αφήνουν τον Dawson να αρπάξει τη νίκη -τις δάφνες που, στην καρδιά τους, ήταν ήδη δικές τους.
Σαν ειρωνεία της μοίρας, μόλις σαράντα πέντε ημέρες νωρίτερα είχε βυθιστεί ο Τιτανικός, θρυμματίζοντας την ψευδαίσθηση πως η πρόοδος μπορεί να τιθασεύσει το πεπρωμένο. Και τώρα, πάνω στις πέτρινες πλάκες της Indianapolis, μια άλλη μηχανή, σύμβολο ελπίδας και θάρρους, έμελλε να σωπάσει λίγα μέτρα πριν το όνειρο.
Καλού-κακού, για να σιγουρέψει τη νίκη του, ο Dawson συμπληρώνει δύο έξτρα γύρους, φτάνοντας στους 202, μπας και οι χρονομέτρες έχουν κάνει κάποιο λάθος στο μέτρημα της απόστασης που χωρίζει τον ίδιο από τον De Palma, που ακόμη και… περπατώντας, παραμένει αξεπέραστος αντίπαλος.
Εντελώς κατάκοποι, De Palma και Jeffkins γέρνουν για να ξαποστάσουν πάνω στην μπαρουτοκαπνισμένη Mercedes τους, προτού ο Ιταλός ήρωας ορθώσει πάλι περήφανα το ανάστημά του για να χαιρετίσει το πλήθος το οποίο, με την ενέργεια της καρδιάς, τον συνόδεψε στον τελευταίο γύρο.
Αφού οι τροχοί σωπαίνουν και το πλήθος αφήνει την τελευταία του κραυγή, ο De Palma σηκώνει το βλέμμα, φορά ένα μειλίχιο χαμόγελο στο κουρασμένο του πρόσωπο και διασχίζει τον δρόμο για να απλώσει το χέρι στον Dawson, αναγνωρίζοντας τον νεαρό Αμερικανό ως τον μεγάλο νικητή της ημέρας. Ο σπουδαιότερος πιλότος που γνώρισαν ποτέ οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν -πάνω απ’ όλα- και ο πιο αληθινά αθλητοπρεπής.
Παρόλο που ο άνθρωπος έφτασε τελικά στο φεγγάρι, έπρεπε να περάσουν 75 ολόκληρα χρόνια προτού καταφέρει κάποιος να ξεπεράσει τον συνολικό αριθμό γύρων που προηγήθηκε στο Indy 500 ο «Rafaello» De Palma -όπως αποκαλούσε ο θρυλικός Enzo Ferrari τον τρανό και σπουδαίο συμπατριώτη του- όταν η ανθρωπότητα μεταφέρθηκε από το σταυρόλεξο στο laptop.
Μέσα σε όλη αυτή την πρόοδο, το ίδιο εκείνο οβάλ της Indianapolis στέκει μέχρι και σήμερα ανυποχώρητο στον χρόνο, σαν σκηνή αρχαίας τραγωδίας, και περιμένει ξανά, απόψε, να γεννήσει ήρωες που θα σταθούν αντάξιοι του De Palma. Ήρωες που θα γράψουν τις δικές τους στροφές στην αιωνιότητα, εκεί όπου τα ίχνη του λαμπρού μονομάχου της Ιταλίας αχνίζουν ακόμη κάτω από την καινούργια άσφαλτο -εκεί όπου, κρυμμένες σαν ρίζες μνήμης, κοιμούνται οι παλιές πέτρινες πλάκες που κάποτε έτριζαν κάτω από τις βολίδες θρύλων όπως του λόγου του._Δημήτρης Γιόκκας
O Ralph De Palma κατάφερε τελικά να κερδίσει το Indy 500, το 1915, πριν από 110 χρόνια.