Όταν η ακρίβεια συνάντησε την ποιητική της παράνοιας

Το βλέμμα κατηφορίζει αργά-αργά την απότομη πλαγιά του βουνού, όπου το ένα οικοδόμημα ορθώνεται περίτεχνα πάνω από το άλλο, απολαμβάνοντας το σκαλιστό αυτό κόσμημα πάνω στα βράχια, προτού φτάσει στους πρόποδες και εντέλει συναντίσει τη γαλήνια, γαλάζια θάλασσα της Μεσογείου, πάνω στην οποία πλέουν κάθε λογής «πελαγίσια παλάτια», βυθίζοντας το νου στον πιο φαντασμαγορικό πίνακα που ζωγράφισε ποτέ η φύση.

Στον δρόμο της προκυμαίας, τρεις άντρες, θρύλοι-μεγατόνων των αγώνων αυτοκινήτου, συζητούν έντονα μεταξύ τους εκείνο το Απριλιάτικο δειλινό του 1934, έχοντας την πλάτη τους γυρισμένη σε ένα από τα δεκαπέντε θεσπέσια κομψοτεχνήματα τα οποία έχουν παραταχθεί από το παλιό καπνοπωλείο ως τη φουρκέτα Gasworks του πριγκιπάτου του Μονακό, προσθέτοντας πινελιές τεχνολογικής ποίησης στον πίνακα της φύσης.

Οι τρεις άντρες εξακολουθούν να συζητούν έντονα μπροστά από την πορφυρή βολίδα η οποία φορά τον αριθμό 24, γνωρίζοντας πως για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, εδώ στο Μόντε Κάρλο, η καινούργια διαδικασία ανάμεσα στους φιδίσιους δρόμους της αρχοντικής συνοικίας, θέλει τους πιλότους να κερδίζουν τη θέση τους στην εκκίνηση κατόπιν «μάχης με το χρονόμετρο» και όχι κατόπιν τραβήγματος κλήρου.

Ο Achille Varzi, ένας από τους σπουδαιότερους δεξιοτέχνες που κάθισαν ποτέ πίσω από ένα αγωνιστικό τιμόνι, κομψός όπως πάντα και στην τρίχα ντυμένος -με το χαρακτηριστικό του σταυρωτό σακάκι και γάντια που δείχνουν πιο πολύ τελετουργία παρά προστασία- φαίνεται βαθιά απορροφημένος καθώς ψάχνει να επαναλάβει τον άθλο της προηγούμενης χρόνιας, όταν έγινε ο πρώτος άνθρωπος στην ιστορία που κατέκτησε το pole position.

Ο πρωταθλητής από την Galliate είχε νικήσει τότε ιερά τέρατα της πίστας, όπως o ντόπιος ήρωας Louis Chiron και ο ακατανίκητος Tazio Nuvolari: ο απόλυτος υπερμαχητής της πίστας ο οποίος, σύμφωνα με τους αντιπάλους του -που τον κοίταζαν πάντοτε με δέος- είχε κάνει «συμφωνία» με τον ίδιο τον «δαίμονα». Τώρα, όμως, κάτι διαφορετικό, πολύ πιο βαθύ και προσωπικό, φαίνεται να απασχολεί τον Varzi.

Με μάτια που πετούν πάντα σπίθες σε όσους τα κοιτάζουν και που ψαχουλεύουν την κάθε σπιθαμή της πίστας με ακρίβεια λέιζερ, προσπαθεί να πείσε τους άλλους δύο άντρες, τον Enzo Ferrari (διευθυντή της αγωνιστικής ομάδας της Alfa Romeo) και τον Luigi Bazzi (ψυχή των κινητήρων της ιταλικής φίρμας) πως η αντρειοσύνη εδώ στο πριγκιπάτο δεν μετριέται με το μέτρο αλλά με το χιλιοστό.

Εδώ και αρκετή ώρα -περισσότερα από εξήντα λεπτά για την ακρίβεια- ο βαθιά αναλυτικός, ψυχρός και λακωνικός εραστής της ταχύτητας, χειρονομεί έντονα, με τα μανικετόκουμπα του κουστουμιού του να αστράφτουν σαν το βλέμμα του. Ο Ιταλός άσος της ταχύτητας εξηγεί στους δύο άντρες πως το κάθισμα της βολίδας του -της Alfa Romeo Tipo B monoposto, που αντανακλά την ίδια κομψότητα με τον ίδιο- θα πρέπει να υψωθεί ελαφρώς προτού βγει έξω στην πίστα. 

Ο Bazzi εισηγείται να τοποθετήσουν ένα έξτρα μαξιλάρι καθίσματος στο πιλοτήριο και ο Varzi, μόλις το δοκιμάζει, σχολιάζει πως αυτό δεν είναι αρκετό, τονίζοντας ότι το σώμα του εξακολουθεί να κάθετε πολύ χαμηλά στο πιλοτήριο. Στη συνέχεια, ο Bazzi τοποθετεί ένα ακόμα μαξιλάρι καθίσματος στην Alfa, προτού ο Varzi, που το δοκιμάζει κι αυτό, παρατηρεί πως το σώμα του κάθεται τώρα υπερβολικά ψηλά.

Luigi Bazzi και Achille Varzi 

Προσπαθώντας να διατηρήσει τη ψύχραιμα του, ο μεγάλος μηχανολόγος λέει στον Ιταλό πιλότο να κάνει ένα διάλλειμα για καφέ και τσιγάρο στο διπλανό καπνοπωλείο, υποσχόμενος πως ο ίδιος θα βρει τη λύση.  

«Δύο μαξιλάρια καθίσματος είναι λίγα για αυτόν και τρία είναι πολλά», μουρμουρά στον εαυτό του ο Bazzi, προτού το πολυμήχανο μυαλό του ανεβάσει στροφές καθώς το βλέμμα του πέφτει πάνω σε εκείνο που κρατά παραμάσχαλα ο Enzo Ferrari.

«Φέρ’ την εδώ!», προστάζει ο Luigi τον Enzo, με τον δεύτερο να ξεδιπλώνει την εφημερίδα που κρατά στα χέρια για να την παραδώσει, μπερδεμένος, στον συνάδελφό του. Εκείνος, προς μεγάλη έκπληξη του Enzo, τοποθετεί τα φύλλα της προσεκτικά ανάμεσα στα δύο μαξιλάρια του πιλοτηρίου του Varzi.

Ο Enzo Ferrari παρατηρεί πως το κάθισμα δεν έχει υψωθεί περισσότερο από μερικά χιλιοστά αλλά, σαν επιστρέφει ο Varzi, ο πιλότος που μετρά τα πάντα με ακρίβεια λέιζερ, παίρνει θέση, μένει σιωπηλός για μια στιγμή, και έπειτα αναφωνεί: «Τώρα είναι τέλειο!».

O Enzo Ferrari με τον Achille Varzi 

Ο άνθρωπος που κατάφερε να κερδίσει περισσότερα από είκοσι Grand Prix στη χρυσή εποχή των αγώνων, καθώς και τη θρυλική κούρσα του Mille Miglia που διεξήχθη μία βδομάδα αργότερα (ύστερα από μια ανελέητη μάχη με τον άσπονδο αντίπαλό του, Nuvolari, η οποία κράτησε περισσότερες από 14 ώρες), μόλις είχε επιβεβαιώσει ότι η διαφορά ανάμεσα στο «σχεδόν» και στο «τέλειο» χωράει ακριβώς μέσα σε μια διπλωμένη εφημερίδα, αποδεικνύοντας σε όλους ότι έτσι δουλεύει το μυαλό μιας ιδιοφυΐας.

Η Formula 1 έπρεπε να περιμένει σχεδόν μισό αιώνα, μέχρι την εμφάνιση των Alain Prost και Ayrton Senna, προτού δει τον συνδυασμό της ψύχωσης και της τελειομανίας του Varzi να αναγεννάται μέσα από τη δική τους προσέγγιση, δικαιώνοντας έτσι ένα από τα πιο αινιγματικά και σχεδόν μεταφυσικά μυαλά που έχουν περάσει ποτέ από τις πίστες._Δημήτρης Γιόκκας

Με αφορμή την επέτειο από τον θάνατο του τρανού πιλότου, στο Grand Prix της Ελβετίας, στην τρομακτική πίστα της Bremgarten, οι πέτρινες πλάκες της οποίας γλιστρούσαν ύπουλα εκείνο το βροχερό δειλινό της 1ης Ιουλίου του 1948, όταν ο ίδιος γλίστρησε στον άλλο κόσμο, παίρνοντας μαζί του το μυστικό της αφοσίωσης που μοιάζει με παραλογισμό.